"Ter Navolging is een begraafplaats in Tiel, gesticht in 1786 en gelegen aan de Lingedijk. Het is een van de oudste algemene begraafplaatsen die in Nederland buiten de stadsmuren werd aangelegd. De begraafplaats is een rijksmonument.
In 1785 nam de Tielse patriot, jurist en belastingontvanger Johannes Diederik van Leeuwen deel aan een door het Zeeuws Genootschap der Wetenschappen uitgeschreven prijsvraag. Doel daarvan was het zoeken van een oplossing voor de problemen die men ervoer bij het begraven binnen de kerk en de stadsgrenzen. De vraagstelling van de prijsvraag luidde: "Dewyl de schadelijkheid der begravenissen, binnen de Steden en Kerken, ten vollen beweezen en vry algemeen erkend is: welke zyn de verschillende redenen, dat die nadeelige gewoonte in deeze Republiek blyft stand grypen; en welke zyn de beste middelen, om dezelve te doen ophouden?".
Zicht op de graven
In de tweede helft van de 18e eeuw werd het aloude gebruik van begraven in de kerk of in de steden steeds kritischer bekeken. De vieze geuren die in een kerkgebouw werden veroorzaakte door het, voor een begrafenis van 'rijke stinkerds', moeten lichten van de kerkvloer werden verondersteld de oorzaak te zijn van allerlei ziektes. Van Leeuwen stelde in zijn inzending voor een begraafplaats geheel buiten te stadsmuren in te richten, een voor die tijd zeer vernieuwend idee. Met zijn betoog verdiende hij de 'Gouden Eerprys'.
Op 6 september 1785 richtte hij, met het oog op een verdere uitvoering van dit plan, het Begraafgenootschap Ter Navolging op. Het verzoek om een begraafplaats buiten te stad te mogen aanleggen werd op 9 november 1785 aan de magistraat van Tiel gericht. Rond die tijd stelde hij met kerkmeester H.J. van Galen en schepen H. Dijckmeester een conceptverordening en een lijst met voorwaarden en tarieven op. De magistraat reageerde op 29 maart 1786 positief op dit voorstel, waarna het genootschap op 5 mei 1786 aan de Culemborgse Zandweg (de huidige Stationsweg) een terrein aankocht en inrichtte als begraafplaats. Op 30 december 1786 werd Wilhelmina Claszen als eerste op dit nieuwe terrein begraven.
Op de pilaren van de poort staat sinds de opening in 1786 de naam 'Ter Navolging' met op de tussenhangende banderol de spreuk: 'De menschenliefde door 't gezond verstand verlicht, heeft deez begraafplaats tot een voorbeeld hier gesticht.'
Doordat de Begraafboeken sinds 1786 goeddeels en de plattegrond met grafnummers en de namen van hen die op een graf hadden ingetekend bewaard zijn gebleven kon, in combinatie met een aantal oude genummerde zerken, de oorspronkelijke ligging van Ter Navolging worden vastgesteld.
In 1857 kreeg Karel Georg Zocher de opdracht een uitbreiding van Ter Navolging te ontwerpen. Daarin werd de strakke Franse stijl ingewisseld voor een, in alle beknoptheid door de beperkt beschikbare ruimte, begraafplaats in Engelse landschapstijl. Daarbij werd de toegangspoort verplaatst naar de Lingedijk. Nadat in de zeventiger jaren van de 20e eeuw de omringende sloot was gedempt trad, in samenhang met het gesloten zijn, een eernstige mate van verwaarlozing op. Begin 21e eeuw kwam daaraan een einde toen de in 1998 opgerichte stichting 'Ter Navolging Tiel' zich, samen met eigenaar gemeente Tiel en verschillende bedrijven en particulieren, in ging zetten om het rijksmonument te herstellen. Sinds 2015 is de stichting verantwoordelijk een groot deel van de beheers- en onderhoudstaken.
Op de begraafplaats staan verschillende bomen die een tot ruim anderhalve eeuw oud zijn. In het baarhuisje is een expositie ingericht waarin aandacht wordt besteed aan de historie van Ter Navolging en van diegenen die er begraven liggen."
(
visit link)
Eng
"Ter Navolging is a cemetery in Tiel, founded in 1786 and located on the Lingedijk. It is one of the oldest general cemeteries in the Netherlands that was built outside the city walls. The cemetery is a national monument.
In 1785, the Tiel patriot, lawyer and tax collector Johannes Diederik van Leeuwen took part in a competition organized by the Zeeuws Genootschap der Wetenschappen. The aim of this was to find a solution to the problems experienced by burial within the church and the city limits. The question of the contest was: "Dewyl the harmfulness of burials, within the Cities and Churches, is fully proved and freely recognized: what are the various reasons that this harmful custom persists in this Republic; and which are the best means to make them cease?".
View of the graves
In the second half of the 18th century, the time-honored use of burial in the church or in the cities came under increasing scrutiny. The foul odors caused in a church building by the lights from the church floor for a funeral of 'rich stinkers' were believed to be the cause of all sorts of illnesses. In his entry, Van Leeuwen suggested setting up a cemetery entirely outside the city walls, a very innovative idea for the time. With his speech he earned the 'Golden Honor Prize'.
On September 6, 1785, with a view to further implementing this plan, he founded the Ter Navolging Cemetery. The request to build a cemetery outside the city was addressed to the magistrate of Tiel on 9 November 1785. Around that time, he and churchwarden H.J. van Galen and Alderman H. Dijckmeester drafted a draft regulation and a list of conditions and rates. The magistrate responded positively to this proposal on March 29, 1786, after which the society purchased a site on Culemborgse Zandweg (the current Stationsweg) on ??May 5, 1786 and set it up as a cemetery. On December 30, 1786, Wilhelmina Classzen was the first to be buried on this new site.
Since it was opened in 1786, the pillars of the gate bear the name 'Ter Navolging', with the slogan on the interhanging banderole: 'The love of humanity enlightened by common sense has established this cemetery as an example here.'
Since most of the Cemetery Books and the floor plan with grave numbers and the names of those who had inscribed on a grave have been preserved since 1786, the original location of Ter Navolging can be established, in combination with a number of old numbered tombstones.
In 1857 Karel Georg Zocher was commissioned to design an extension to Ter Navolging. In it, the strict French style was exchanged for a cemetery in English landscape style, in all brevity due to the limited space available. The entrance gate was moved to the Lingedijk. After the surrounding ditch was filled in in the seventies of the 20th century, a serious degree of neglect occurred in connection with being closed. This came to an end at the beginning of the 21st century when the foundation 'Ter Navolging Tiel', established in 1998, together with the owner of the municipality of Tiel and various companies and private individuals, set out to restore the national monument. Since 2015, the foundation has been responsible for a large part of the management and maintenance tasks.
The cemetery contains several trees that are one to more than a century and a half old. An exhibition has been set up in the bierhuisje in which attention is paid to the history of Ter Navolging and those who are buried there."
(
visit link)