"Voor de bouw van het Piusgesticht (klooster en school) ontving het kerkbestuur van de St. Martinusparochie onder voorzitterschap van pastoor P.J. Tasset in april 1875 de goedkeuring van de aartsbisschop. Om het gebouw tot stand te kunnen brengen werd het benodigde geld door bijdragen (van de families Thuis en Hebing en Johanna van Raaij) en collectes ingezameld. De benodigde grond, tegenover de kerk, werd gekocht van Joannnes Driever, eigenaar van huize De Bodenclauw, in die tijd waarschijnlijk Huize De Pol genoemd. De eerstesteenlegging voor het Piusgesticht vond plaats op 13 mei 1876 en het gesticht kwam in de loop van 1876 tot stand. De omliggende grond werd voorlopig bestemd voor het poten van aardappelen, want er was op dat moment nog geen overeenstemming met een kloosterorde om het onderwijs te gaan verzorgen.
Het eerste gebouw bestond uit een klooster met aan de noordzijde daarvan de school. Het klooster had drie bouwlagen, een hoog opgaand zadeldak en gemetselde topgevels. In het bouwplan (zie hieronder) was rekening gehouden met een trapgevel. Waarschijnlijk is dat niet gerealiseerd en is er vanaf het begin een tuitgevel gebouwd. De school had vier lokalen, twee op de begane grond en twee op de eerste verdieping. Op de begane grond was in het ene lokaal de naaischool gevestigd en in het andere de bewaarschool en de 1e en 2e klas. Op de eerste verdieping was het ene lokaal bestemd voor leerlingen van de 3e en 4e klas en het andere voor leerlingen van de 5e en 6e klas.
In 1889 werd het schoolgebouw aan de noordzijde uitgebreid en de nieuwe lokalen waren bestemd voor de bewaar- en naaischool. Deze uitbreiding kon worden gerealiseerd door beschikbare gelden vanuit de Onderwijswet van Mackay en een schenking door rustend pastoor Leonardus Berk.
In 1900 werd de leerplichtwet ingevoerd en in 1901 bleek de school al weer te klein. Nu werden aan de zuidzijde van het klooster drie leslokalen aangebouwd, maar ook dat bleek niet voldoende.
In 1911 werd het schoolgebouw aan de noordzijde ingrijpend verbouwd en uitgebreid.
In 1925 - 1926 werd het Piusgesticht wederom verbouwd en uitgebreid tot de vorm van vlak voor de fatale brand in 2000. Hierna werd het monumentale pand ingepast binnen het Kwadrant van het plan Meulenvelden.
Toen het gebouw werd opgeleverd, was er nog geen overeenstemming met een kloosterorde om het onderwijs aan de rooms katholieke meisjes in Didam te gaan verzorgen. Na maandelange onderhandelingen kwamen op 3 mei 1877 de eerste zes zusters, waaronder de moeder-overste, zuster Madeleine (Kliebisch), naar Didam. Dit waren zusters van de Sociëteit van Jezus, Maria en Jozef (kortweg zusters van JMJ), gevestigd in het klooster Marienburg in Den Bosch. Tien dagen na hun komst werd de school geopend. De eerste tijd werden de zusters opgevangen in Huize De Bodenclauw, een oude havezate, die al in 1410 in oude akten werd genoemd. Het huis, geheel omgeven door een gracht, stond achter het Piusgesticht en de kloostertuin.
In 1892 telde de school 268 leerlingen en in 1932 gaven al dertien leerkrachten les aan 460 leerlingen.
In 1966 werd de eerste leek als hoofd benoemd, te weten Jan Feenstra en vanaf 1968 werd de meisjesschool een gemengde school voor meisjes en jongens. In 1987 bestond de school uit acht klassen met in totaal 200 leerlingen. De laatste zuster, die werkzaam was in het basisonderwijs was Xavero van de Kolk. Vanwege fusies en stichting van scholen zoals De Wegwijzer (1968) en later De Springplank (1971) en - gelet op het feit dat de school niet meer aan de eisen van de tijd voldeed - werd de Pius X-school uiteindelijk gesloten. De nog aanwezige zusters verbleven nog tot 28 maart 1993 in het klooster, daarna sloot de Congregatie - na 116 jaar dienstbaar geweest te zijn in het onderwijs - in Didam haar poorten."
Zuster Emma werd op 2 juli 1896 geboren in Veenhuizen (Noord-Holland) als Anna Maria Bakker. Zij trad in bij de Congregatie van Jesus, Maria, Jozef (J.M.J.) op 11 september 1917. Zij haalde haar diploma kleuterleidster (bewaarschool A) en LO handwerken. Zij werkte in diverse plaatsen in Nederland, het laatst in Rotterdam en kwam van daaruit in 1933 naar Didam. Hier zette ze zich in voor de moeilijk lerende kinderen, want uit haar grote ervaring kende ze de problemen van deze 'zwakke' groep. Mede op haar initiatief begon men op 1 april 1933 uit alle klassen van de lagere school de geestelijk minder begaafde kinderen te halen. Het waren er in totaal vijfentwintig. Zuster Emma gaf hierna leiding aan de minst begaafde leerlingen in de zogenaamde bezinkingsklas, die bestond uit zeven leerlingen. De overige leerlingen kregen afwisselend lessen van zuster Johanna Avila en Walterus in handwerken en enig onderricht in lezen, schrijven, rekenen, taal, zingen en gymnastiek, maar op de eerste plaats godsdienst. Uiteraard alles op een laag niveau, zodat de kinderen eindelijk het gevoel kregen niet meer aan onhaalbare eisen te hoeven voldoen.
Dit alles vormde het begin van het buitengewoon (speciaal) onderwijs in Didam. Er zullen destijds heel weinig Didammers geweest zijn, die de prachtige lange naam van de congregatie kenden, maar iedereen kende zuster Emma. Zij was zeer geliefd bij de kinderen, die ze met veel liefde en eindeloos geduld probeerde iets bij te brengen voor hun latere leven. Hoe eenvoudig het begin ook was, het heeft grote gevolgen gehad voor de uitgroei van het buitengewoon onderwijs en haar werk is mede een zegen geweest voor Didam en omstreken
(
visit link)
Eng
"For the construction of the Piusgesticht (monastery and school), the church board of the St. Martin parish, chaired by pastor P.J. Tasset, received the approval of the archbishop in April 1875. In order to realize the building, the necessary money was raised by contributions ( of the Thuis en Hebing and Johanna van Raaij families) and collected collections. The necessary land, opposite the church, was bought from Joannnes Driever, owner of the De Bodenclau house, probably called Huize De Pol at that time. took place on May 13, 1876 and the asylum was established in the course of 1876. The surrounding ground was provisionally used for planting potatoes, because at that time there was no agreement with a monastic order to provide education.
The first building consisted of a monastery with the school on the north side. The monastery had three storeys, a high pitched saddle roof and masonry gables. A stepped gable was taken into account in the building plan (see below). This was probably not realized and a spout facade was built from the start. The school had four classrooms, two on the ground floor and two on the first floor. On the ground floor, the sewing school was located in one room and the nursery school and the 1st and 2nd class were located in the other. On the first floor, one room was intended for students of the 3rd and 4th grade and the other for students of the 5th and 6th grade.
In 1889 the school building on the north side was expanded and the new classrooms were used for the storage and sewing school. This expansion could be realized through available funds from the Mackay Education Act and a donation by the retired pastor Leonardus Berk.
In 1900 the Compulsory Education Act was introduced and in 1901 the school turned out to be too small again. Now three classrooms were built on the south side of the monastery, but that turned out not to be enough either.
In 1911, the school building on the north side was radically renovated and expanded.
In 1925 - 1926 the Piusgesticht was again renovated and expanded to the shape of just before the fatal fire in 2000. After this, the monumental building was incorporated within the Quadrant of the Meulenvelden plan.
When the building was completed, there was still no agreement with a monastic order to provide education for the Roman Catholic girls in Didam. After months of negotiations, on May 3, 1877, the first six sisters, including the Mother Superior, Sister Madeleine (Kliebisch), came to Didam. These were sisters of the Society of Jesus, Maria and Joseph (in short, sisters of JMJ), located in the Marienburg monastery in Den Bosch. The school was opened ten days after their arrival. Initially, the sisters were taken care of in Huize De Bodencauw, an old manor, which was mentioned in old documents as early as 1410. The house, completely surrounded by a moat, stood behind the Piusgesticht and the monastery garden.
In 1892 the school had 268 pupils and in 1932 already thirteen teachers were teaching 460 pupils.
In 1966 the first layperson was appointed as head, namely Jan Feenstra and from 1968 the girls' school became a mixed school for girls and boys. In 1987 the school consisted of eight classes with a total of 200 students. The last sister who worked in primary education was Xavero van de Kolk. Due to mergers and foundations of schools such as De Wegwijzer (1968) and later De Springplank (1971) and - in view of the fact that the school no longer met the requirements of the time - the Pius X school was eventually closed. The sisters still present remained in the monastery until March 28, 1993, after which the Congregation - after 116 years of service in education - closed its gates in Didam."
Sister Emma was born on 2 July 1896 in Veenhuizen (North Holland) as Anna Maria Bakker. She entered the Congregation of Jesus, Maria, Jozef (J.M.J.) on September 11, 1917. She obtained her diploma in kindergarten (beverage school A) and LO needlework. She worked in various places in the Netherlands, most recently in Rotterdam and from there came to Didam in 1933. Here she devoted herself to children with learning difficulties, because from her great experience she knew the problems of this 'weak' group. Partly on her initiative, on April 1, 1933, the mentally less gifted children were removed from all classes of primary school. There were twenty-five in all. Sister Emma then led the least gifted students in the so-called sedimentation class, which consisted of seven students. The other students received alternately lessons from Sister Johanna Avila and Walterus in needlework and some instruction in reading, writing, arithmetic, language, singing and gymnastics, but primarily religion. Of course everything at a low level, so that the children finally got the feeling that they no longer have to meet unfeasible demands.
All this was the beginning of special (special) education in Didam. There must have been very few Didammers at the time who knew the beautiful long name of the congregation, but everyone knew Sister Emma. She was very much loved by the children, whom she tried with great love and endless patience to teach them something for later life. However simple the beginning was, it has had major consequences for the growth of special education and her work has also been a blessing for Didam and the surrounding area
(
visit link)