Oorlogsmonument - Meerkerk, the Netherlands
Posted by: Groundspeak Premium Member Becktracker
N 51° 55.200 E 004° 59.725
31U E 637224 N 5754021
A WWII memorial in honour of 21 people from Meerkerk that died during the Second World War
Waymark Code: WM16G74
Location: Utrecht, Netherlands
Date Posted: 07/26/2022
Published By:Groundspeak Premium Member 3l diesel
Views: 1

NL Van bron
Het oorlogsmonument in Meerkerk (gemeente Vijfheerenlanden) is opgericht ter nagedachtenis aan de omgekomen Meerkerkers in de Tweede Wereldoorlog en in het voormalig Nederlands-Indië. Het oorlogsmonument verbeeldt aldus de ontwerper Han Savelkoel: “een gebroken levenscyclus die uit de grond oprijst”. Op de ene zijde van het monument staan de namen van vijftien oorlogsslachtoffers die geboren zijn in Meerkerk, maar al voor de Tweede Wereldoorlog niet meer in Meerkerk woonden. Op de andere zijde staan de namen van zes oorlogsslachtoffers die bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Meerkerk woonden.

Uit zijn onderzoek bleek dat 21 oorspronkelijke inwoners van Meerkerk het leven hadden gelaten in deze oorlogsperiode. Zowel militairen als burgers. Vijf militairen zijn gevallen tijdens het begin van de oorlog in mei 1940, als krijgsgevangene aan de beruchte spoorlijn in Birma en tijdens de politionele acties in 1949. Van de 16 burgers die het leven hebben gelaten, waren acht personen afkomstig van twee Joodse families Blok die omgebracht zijn in Auschwitz en Sobibor. Daar de families Blok al ver voor de oorlog uit Meerkerk zijn verhuisd, is de herinnering aan hen in het dorp vervaagd. De overige acht oud inwoners van Meerkerk zijn omgekomen in concentratiekampen in Bergen-Belsen en Neuengamme en in andere plaatsen in Duitsland tijdens verplichte dwangarbeid.

Johannes van Leeuwen was bezig met het afronden van zijn opleiding aan de Middelbare Landbouwschool toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Hij werkte op een boerderij in Terwolde. Daar heeft hij niet lang kunnen werken. Al snel volgde de oproep van de Duitsers om zich te melden voor de Arbeidsinzet. Veel mannen doken toen onder. Johannes had geen zin om onder te duiken en hij meldde zich. Hij werd tewerkgesteld in Schermeisel, het huidige Poolse plaatsje Trzemeszno Lubuskie in de provincie Lubusz. Ook daar werkte hij bij een boer samen met twee Nederlandse jongens. In een brief die hij op oudejaarsdag 1944 had geschreven, lees je tussen de regels door dat Johannes wist dat zijn dorpje bijna bevrijd zou worden. De bevrijding door de Russen volgde snel. Op 2 februari 1945 waren de Russen in Schermeisel. Johannes was de koeien aan het melken. Hij kwam uit de schuur met twee emmers melk. Op een motorfiets kwamen twee Russen aan. De achterste was een scherpschutter. Ze dachten dat Johan een Duitser was. Johannes werd door de Rus door zijn keel geschoten. Zijn Nederlandse kameraden Marinus Kloosterboer en Willem Barneveld hebben hem toen naar binnen gebracht en nog 24 uur lang verzorgd. Het mocht niet baten. Uiteindelijk overleed hij aan de gevolgen van zijn schotwond. Marinus Kloosterboer en Willem Barneveld hebben Johannes naar het kerkhof gebracht en aldaar begraven en een kruis op zijn graf gezet.

Maarten Schakel moest zich op 28 augustus 1939 melden voor de algehele mobilisatie. In mei 1940 zat hij aan de frontlinie in de Peel, waar hij meemaakte dat zijn officieren vluchtten en hij als sergeant met zijn in de loopgraven achtergebleven soldaten, weerstand probeerde te bieden aan de oprukkende Duitsers. Het mocht niet baten, de capitulatie was onafwendbaar. Maarten Schakel begon door zijn ervaringen aan het front vrij snel na de capitulatie met het ontwikkelen van verzetsplannen. Vanuit de zaak van zijn vader aan het Dorpsplein in Meerkerk, begon Maarten Schakel met het helpen van onderduikers aan onderduikadressen. Al snel vroeg hij aan zijn jongere broer Nol of deze hem wilde helpen met het wegbrengen van onderduikers. Dat wilde Nol. En zo zat Nol Schakel als 20-jarige in het Meerkerks verzet. Bijna drie jaar lang ging het helpen van onderduikers voortvarend. Ze kwamen met de busdienst van Gorinchem- Utrecht aan in Meerkerk. Gingen in de lunchroom van de familie Schakel zitten en gaven via een wachtwoord aan dat zij kwamen voor een onderduikadres. Als een onderduiker het goede wachtwoord zei, bleef hij ’s nachts bij de familie Schakel en werd dan de dag erna door Nol Schakel naar een onderduikadres gebracht. Dit ging geruime tijd goed, tot zij door iemand verraden werden. Op de avond van 26 oktober 1943 werd rond 23:00 uur op de ramen geklopt. Maarten en Nol waren net beneden toen de Duitsers de glazen serredeuren van de lunchroom intrapten. Maarten wist via de achterdeur te ontsnappen. Hij is in het kanaal gesprongen en zwom naar het eilandje. In de kroeg bij Hannes Kortlever heeft hij zich verborgen gehouden. Nol kon niet meer ontsnappen. De hele nacht doorzochten SS’ers en leden van de Grüne Polizei het huis, de lunchroom, de sigarenhandel en zelfs de fietsenstalling van de familie Schakel; op zoek naar bewijsmateriaal. Dat vonden ze uiteindelijk. Vervalste identiteitsbewijzen verstopt in de Duitse lesboeken van Maarten Schakel, die werkzaam was als docent Duits aan de mulo. Nol Schakel werd aan het einde van die nacht, om 05:00 uur ‘s morgens, meegenomen. Nadat hij in het Haagse Veer in Rotterdam was verhoord en met zijn verrader werd geconfronteerd, werd hij afgevoerd naar het concentratiekamp Vught. Op Dolle Dinsdag sloeg ook in Kamp Vught de paniek toe. De Duitsers zetten alle gevangenen op transport naar verschillende concentratiekampen. Nol Schakel werd afgevoerd naar het concentratiekamp Neuengamme, ongeveer 18 kilometer ten zuiden van Hamburg. Op 19 december 1944 is Nol in Neuengamme overleden. Hij is uiteindelijk in 1951 herbegraven in Nederland.

ENG From source
The war memorial in Meerkerk (municipality of Vijfheerenlanden) was erected in memory of the Meerkerkers who died in World War II and in the former Dutch East Indies. According to the designer Han Savelkoel, the war memorial represents “a broken life cycle that rises from the ground”. On one side of the monument are the names of fifteen war victims who were born in Meerkerk, but who no longer lived in Meerkerk before the Second World War. On the other side are the names of six war victims who lived in Meerkerk at the outbreak of the Second World War.

His research showed that 21 original inhabitants of Meerkerk had lost their lives during this war period. Both military and civilians. Five soldiers fell during the beginning of the war in May 1940, as a prisoner of war on the infamous railway line in Burma and during the police actions in 1949. Of the 16 civilians who lost their lives, eight people came from two Jewish Blok families who were killed in Auschwitz and Sobibor. As the Blok families moved from Meerkerk long before the war, the memory of them in the village has faded. The other eight former residents of Meerkerk died in concentration camps in Bergen-Belsen and Neuengamme and in other places in Germany during compulsory forced labour.

Johannes van Leeuwen was finishing his education at the Secondary Agricultural School when the Second World War broke out. He worked on a farm in Terwolde. He couldn't work there for long. The call from the Germans soon followed to report for the Labor Deployment. Many men went into hiding then. Johannes didn't feel like going into hiding and he reported himself. He was employed in Schermeisel, the current Polish town of Trzemeszno Lubuskie in the province of Lubusz. There he also worked for a farmer together with two Dutch boys. In a letter he wrote on New Year's Eve 1944, you can read between the lines that Johannes knew that his village was about to be liberated. The liberation by the Russians soon followed. On February 2, 1945, the Russians were in Schermeisel. Johannes was milking the cows. He came out of the barn with two buckets of milk. Two Russians arrived on a motorcycle. The rear was a sniper. They thought Johan was German. Johannes was shot through the throat by the Russian. His Dutch comrades Marinus Kloosterboer and Willem Barneveld then brought him in and cared for him for 24 hours. It did not help. He eventually died from the effects of his gunshot wound. Marinus Kloosterboer and Willem Barneveld brought Johannes to the cemetery and buried there and put a cross on his grave.

Maarten Schakel had to report for the general mobilization on 28 August 1939. In May 1940 he was on the front line in the Peel, where he experienced his officers fleeing and as a sergeant with his soldiers left behind in the trenches, he tried to resist the advancing Germans. It was to no avail, the capitulation was inevitable. Due to his experiences at the front, Maarten Schakel started developing resistance plans fairly soon after the capitulation. From his father's business on the Dorpsplein in Meerkerk, Maarten Schakel started helping people in hiding to find hiding places. He soon asked his younger brother Nol if he wanted to help him get people into hiding. That's what Nol wanted. And so Nol Schakel was in the Meerkerk resistance as a 20-year-old. Helping people in hiding went smoothly for almost three years. They arrived in Meerkerk with the bus service from Gorinchem-Utrecht. Went to the lunchroom of the Schakel family and indicated by means of a password that they were coming for a hiding place. If a person in hiding said the right password, he stayed overnight with the Schakel family and was then taken to a hiding place the next day by Nol Schakel. This went well for quite some time, until they were betrayed by someone. On the evening of October 26, 1943, there was a knock on the windows around 11 p.m. Maarten and Nol were just downstairs when the Germans kicked in the glass conservatory doors of the lunchroom. Maarten managed to escape through the back door. He jumped into the channel and swam to the islet. He hid in the bar at Hannes Kortlever's. Nol couldn't escape anymore. All night long, SS and members of the Grüne Polizei searched the house, the lunchroom, the cigar shop and even the bicycle shed of the Schakel family; looking for evidence. They finally found that. Forged identity cards hidden in the German textbooks of Maarten Schakel, who worked as a German teacher at secondary school. Nol Schakel was taken at the end of that night, at 05:00 in the morning. After he was interrogated in Veere in Rotterdam and confronted with his traitor, he was deported to the Vught concentration camp. On Mad Tuesday, panic also struck in Camp Vught. The Germans put all the prisoners on transport to different concentration camps. Nol Schakel was taken to the Neuengamme concentration camp, about 18 kilometers south of Hamburg. Nol died in Neuengamme on December 19, 1944. He was eventually reburied in the Netherlands in 1951.

Date of Dedication: 05/04/2011

Property Permission: Public

Access instructions: along the Burgemeester Sloblaan

Website for Waymark: [Web Link]

Location of waymark:
Burgemeester Sloblaan
Meerkerk, Utrecht the Netherlands


Commemoration: the 21 casualties of Meerkerk during WWII

Access times: Not listed

Visit Instructions:
Include a photo containing, at minimum, the monument and your GPSr. We'd prefer a photo containing YOU at the monument, but we understand that some people are camera-shy.
Also include a bit about your visit here.
Search for...
Geocaching.com Google Map
Google Maps
MapQuest
Bing Maps
Nearest Waymarks
Nearest World War II Memorials / Monuments
Nearest Geocaches
Create a scavenger hunt using this waymark as the center point
Recent Visits/Logs:
There are no logs for this waymark yet.