Het Ambachtshuis
In het begin van de 17e eeuw vonden de rechtspraak en andere openbare bijeenkomsten plaats in de herberg van de baljuw-schout, nu ‘Het Wapen van Voorschoten’. Maar Voorschoten civiliseerde en Johan van Wassenaer van Duivenvoorde schreef in zijn aanvraag bij de Staten van Holland, voor toestemming van de bouw van het Ambachtshuis, dat hij een Regthuys wilde “om de herbergen te schuwen”, oftewel: wegblijven uit de herbergen in verband met handgemeen tijdens de zittingen.
Het Ambachtshuis is in 1635 gebouwd en deed tot het einde van de 18e eeuw dienst als raad- en rechthuis. Het recht werd uitgesproken in de vierschaar in de grote zaal boven het souterrain. De grote zaal wordt nu gebruikt als vergaderruimte voor het gemeentebestuur en voor het voltrekken van huwelijken. In de zaal bevindt zich aan de zuidelijke
wand een groot en monumentaal kunstwerk van Loek Bos. Daarop zie je verwijzingen naar het gebruik van het aloude Voorschotense recht- en raadhuis. In het souterrain bevonden zich de cellen voor de gevangenen, nu de toiletten. Vermoedelijk was er ook een waag in de kelder aan de voorzijde waar nu het café is. De zolder deed tot enkele jaren terug dienst als expositieruimte. Bij de omwenteling, waarbij in 1795 een einde kwam aan de lokale rechtspraak, kwam het Ambachtshuis in particuliere handen. In 1870 werd het aangekocht door jonkheer Hendrik Adolph Steengracht, heer van Duivenvoorde. Hij stelde het pand beschikbaar voor activiteiten van ingezetenen. Na zijn dood in 1912 schonk hij het gebouw en een som geld van fl. 5.000 voor
onderhoud aan de gemeente Voorschoten met de bepaling dat het altijd ten algemenen nutte moest worden gebruikt.
In 1947 werden er plannen gemaakt voor een complete renovatie. Rijksmonumentenzorg ging akkoord met een totale restauratie op voorwaarde dat het naastgelegen Baljuwhuis daarbij betrokken zou
worden en weer met het Ambachtshuis zou worden verbonden. Het bleef echter bij noodzakelijke reparaties aan het Ambachtshuis.
De baljuw was een hoge rechtelijke ambtenaar die het recht vorderde. Wij zouden nu zeggen: de officier van justitie. Nadat het Ambachtshuis was voltooid, liet de ambachtsheer Johan van Wassenaer omstreeks 1640 er pal naast het Baljuwhuis bouwen voor baljuw Chrispijn van Mierop. Dat in de stijl van het Ambachtshuis en voorzien van banden van natuursteen tussen het metselwerk. De beide panden werden nauw met elkaar verbonden. Het Baljuwhuis had geen eigen voordeur. De baljuw en zijn familie maakten gebruik van de voordeur, de kelder en het toilet van het naastgelegen Ambachtshuis. Dit had vervelende consequenties voor hem want bij zijn vertrek als baljuw (1663) werd
het hem verboden daar nog langer gebruik van te maken!
Omstreeks 1730 breidde de toenmalige baljuw Daniel Poyntz de woning uit met het deel wat aan de voor- en achterzijde iets uitsteekt. Gedurende de 17e en 18e eeuw bleef het Baljuwhuis de woning van
de baljuwfamilies Poyntz en Boers. Later kreeg het andere functies en werd het onder andere door de Hervormde kerk verhuurd aan rijke particulieren. Als laatste woonde er - van 1916 tot 1967 – de familie
Grundeken die in het voorste gedeelte van het pand een slagerij had.
In 1964 werd het Baljuwhuis door de gemeente aangekocht met de bedoeling het in samenhang met het Ambachtshuis te renoveren. Het heeft nog een aantal jaren geduurd voordat de renovatie in 1982
gereed was. De bestaande indeling van de kamers in het 17e en 18e-eeuwse deel werd hierbij nagenoeg gehandhaafd. Alleen de muur tussen de twee voorkamers van het Baljuwhuis op de begane grond werd grotendeels weggebroken, zodat daar een grote ruimte is ontstaan voor wat nu het restaurant is. In de achterkamer bevindt zich in de monumentale schouw een prachtig schilderij van de 18e-eeuwse schilder Dirk Kuipers. De voorkamer op de eerste etage werd als ‘Noortheykamer’ met schilderijen en voorwerpen van het vermaarde opleidingsinstituut Noorthey (Veur-Voorschoten)
ingericht. De zolder doet, net als die van het Ambachtshuis, dienst als expositieruimte en is via het trappenhuis en een lift bereikbaar. De zolders van beide panden staan met elkaar in verbinding via een trap."
(
visit link)
Eng
At the beginning of the 17th century, court proceedings and other public meetings took place in the bailiff's inn, now 'Het Wapen van Voorschoten'. But Voorschoten civilized and Johan van Wassenaer van Duivenvoorde wrote in his application to the States of Holland for permission to build the Ambachtshuis that he wanted a Regthuys “to avoid the inns”, in other words: to stay away from the inns in connection with scuffles during the hearings.
The Ambachtshuis was built in 1635 and served as a council and law house until the end of the 18th century. The justice was pronounced in court in the large hall above the basement. The large hall is now used as a meeting room for the municipal council and for weddings. The hall is located on the south side
wall a large and monumental work of art by Loek Bos. On it you will see references to the use of the ancient Voorschoten court and town hall. In the basement were the cells for the prisoners, now the toilets. There was probably also a weighing house in the basement at the front where the café is now. The attic served as an exhibition space until a few years ago. During the revolution, which put an end to local jurisdiction in 1795, the Ambachtshuis fell into private hands. In 1870 it was purchased by esquire Hendrik Adolph Steengracht, lord of Duivenvoorde. He made the building available for residents' activities. After his death in 1912, he donated the building and a sum of 5,000 guilders
maintenance to the municipality of Voorschoten with the stipulation that it must always be used for general benefit.
In 1947, plans were made for a complete renovation. National Monuments Department agreed to a total restoration on the condition that the adjacent Bailiff House would be involved
and would be connected again to the Ambachtshuis. However, it remained limited to necessary repairs to the Ambachtshuis.
The bailiff was a high judicial official who enforced justice. We would now say: the public prosecutor. After the Craft House was completed, the craftsman Johan van Wassenaer had the Bailiff House built right next to it around 1640 for Bailiff Chrispijn van Mierop. This is in the style of the Craft House and features bands of natural stone between the brickwork. The two buildings were closely connected. The Bailiff House did not have its own front door. The bailiff and his family used the front door, the cellar and the toilet of the adjacent Ambachtshuis. This had unpleasant consequences for him because when he left as bailiff (1663).
he was forbidden to use it any longer!
Around 1730, the then bailiff Daniel Poyntz expanded the house with the part that protrudes slightly at the front and rear. During the 17th and 18th centuries, the Bailiff's House remained the home of
the bailiff families of Poyntz and Boers. Later it was given other functions and, among other things, it was rented out by the Reformed Church to wealthy private individuals. The family last lived there - from 1916 to 1967
Grundeken who had a butcher's shop in the front part of the building.
In 1964, the Bailiff House was purchased by the municipality with the intention of renovating it in conjunction with the Ambachtshuis. It took several more years before the renovation in 1982
was ready. The existing layout of the rooms in the 17th and 18th century parts was virtually maintained. Only the wall between the two front rooms of the Bailiff House on the ground floor was largely removed, creating a large space for what is now the restaurant. In the back room there is a beautiful painting in the monumental mantelpiece by the 18th century painter Dirk Kuipers. The front room on the first floor became a 'Noorthey room' with paintings and objects from the renowned training institute Noorthey (Veur-Voorschoten).
equipped. The attic, like that of the Ambachtshuis, serves as an exhibition space and is accessible via the stairwell and an elevator. The attics of both buildings are connected by a staircase."
(
visit link)