"Kasteel Valkenburg is een kasteelruïne in het Zuid-Limburgse vestingstadje Valkenburg. De voor Nederland zeldzame hoogteburcht ligt op de Heunsberg, een uitloper van het plateau van Margraten. Het kasteel, ooit de burcht van de heren van Valkenburg, werd in 1672 verwoest maar nooit geheel afgebroken. Onder het kasteel bevinden zich diverse vluchtgangen en ligt de Kasteelgroeve. De Valkenburgse kasteelruïne is een belangrijke toeristische attractie en sinds 1967 een beschermd rijksmonument.
Geschiedenis
Eerste en tweede burcht
Waarschijnlijk was het Gosewijn I van Valkenburg (uit het Huis Heinsberg), die omstreeks het jaar 1075 op de Heunsberg nabij de Geul het eerste kasteel van Valkenburg bouwde. Deze fortificatie bestond uit een zware vierkante woontoren van 12 bij 18 meter. De toren was gebouwd van vuursteen en andere harde natuursteensoorten. Al in 1122 werd deze toren vernietigd door het leger van Godfried I van Leuven, op bevel van keizer Hendrik V.
Op de plek van de verwoeste toren werd door Gosewijn II een nieuw kasteel gebouwd. Deze burcht had de vorm van een zware zestienhoekige toren van mergel. Deze mergel werd uit een dagbouwgroeve gewonnen. De restanten van deze groeve zijn bij vernieuwing van het entreegebouw van de ruïne bij toeval gevonden, de groeve bleek een van de oudste dagbouwgroeves voor mergelsteen in West-Europa.
De doorsnede van de tweede burcht was 15 meter en de muren waren twee meter dik. De burcht werd weer omringd door een palissade. Aan de voet van de burcht ontwikkelde zich een stadje, dat de naam 'Valkenburg' zou krijgen. Ook Gosewijn II kwam enkele keren in conflict met de Duitse keizer, wat in 1141 opnieuw resulteerde in de verwoesting van het kasteel en het stadje.
Definitieve verwoesting
Gedurende de middeleeuwen werd het kasteel diverse keren belegerd. In 1329 werd zowel het kasteel als de vesting grotendeels verwoest. In de Tachtigjarige Oorlog wisselde het kasteel enkele malen van eigenaar, maar de Staatse troepen onder leiding van commandant Stein van Callenfels wisten de burcht in 1644 definitief in handen te krijgen, waarop zij kasteel en stadswallen enige weken lang systematisch onder handen namen teneinde de Spanjaarden geen profijt meer te gunnen van de inname van Valkenburg. Zo werden ringmuren van het kasteel geslecht en werden torens zoals de Wolfstoren aan de zuidoostkant van het kasteelterrein van hun dak ontdaan en gedeeltelijk afgebroken.
Op 26 mei 1672, aan het begin van de Hollandse Oorlog, werd kasteel Valkenburg ingenomen door Franse troepen met als doel Maastricht te veroveren. Toen Staatse troepen op 6 december erin slaagden Valkenburg te heroveren werd besloten om het kasteel en de stadswallen zodanig te verwoesten dat de vestingstad nooit meer een bedreiging kon vormen voor voornoemde stad. De hoogteburcht werd op bevel van stadhouder Willem III opgeblazen en de vesting ontmanteld. Van de vesting Valkenburg zijn thans nog slechts de kasteelruïne, een verdedigingstoren (opgenomen in het stadskasteel Den Halder), twee stadspoorten (de Berkelpoort en de Grendelpoort) en een deel van de stadswallen over.
In de jaren 1923-1930 volgde een consolidatie van de bouwvallige kasteelresten. De huidige eigenaar, de Stichting Kasteel van Valkenburg, bestaat sinds 1924 en heeft als oogmerk de kasteelruïne en de bijbehorende Fluweelengrot voor het nageslacht te behouden en beide monumenten veilig en toegankelijk te houden. In 1953 werd de kasteelruïne opnieuw gerestaureerd.
Vanaf de jaren 1950 nam het massatoerisme naar Valkenburg een hoge vlucht. De kasteelruïne en de historische binnenstad van Valkenburg hadden sterk te lijden onder het intensieve gebruik. Vanaf de jaren 1980 nam de bezoekersstroom weer enigszins af."
(
visit link)
Eng
"Valkenburg Castle is a castle ruin in the South Limburg fortified town of Valkenburg. The high-altitude castle, rare for the Netherlands, is located on the Heunsberg, an offshoot of the Margraten plateau. The castle, once the castle of the lords of Valkenburg, was destroyed in 1672 but never completely demolished. Below the castle there are several escape corridors and the Castle Quarry. The Valkenburg castle ruins are an important tourist attraction and have been a protected national monument since 1967.
History
First and second castle
It was probably Gosewijn I of Valkenburg (from the House of Heinsberg), who built the first castle of Valkenburg around the year 1075 on the Heunsberg near the Geul. This fortification consisted of a heavy square residential tower measuring 12 by 18 meters. The tower was built of flint and other hard natural stones. As early as 1122, this tower was destroyed by the army of Godfrey I of Leuven, on the orders of Emperor Henry V.
Gosewijn II built a new castle on the site of the destroyed tower. This castle had the shape of a heavy sixteen-sided tower made of marl. This marl was extracted from an open-pit quarry. The remains of this quarry were found by chance during renovation of the entrance building of the ruins, the quarry turned out to be one of the oldest open pit quarries for marl stone in Western Europe.
The diameter of the second castle was 15 meters and the walls were two meters thick. The castle was again surrounded by a palisade. A town developed at the foot of the castle, which would be called 'Valkenburg'. Gosewijn II also came into conflict with the German emperor several times, which again resulted in the destruction of the castle and the town in 1141.
Final destruction
During the Middle Ages the castle was besieged several times. In 1329, both the castle and the fortress were largely destroyed. During the Eighty Years' War, the castle changed hands several times, but the Dutch troops under the leadership of commander Stein van Callenfels managed to finally gain control of the castle in 1644, after which they systematically overhauled the castle and city walls for several weeks in order to prevent the Spaniards from to gain more benefit from the capture of Valkenburg. For example, the castle's ring walls were demolished and towers such as the Wolf's Tower on the southeast side of the castle grounds were stripped of their roofs and partially demolished.
On May 26, 1672, at the start of the Dutch War, Valkenburg Castle was captured by French troops with the aim of conquering Maastricht. When State troops managed to recapture Valkenburg on December 6, it was decided to destroy the castle and the city walls in such a way that the fortified city could never again pose a threat to the aforementioned city. The castle was blown up on the orders of Stadtholder William III and the fortress was dismantled. All that remains of the Valkenburg fortress are the castle ruins, a defensive tower (incorporated into the Den Halder city castle), two city gates (the Berkelpoort and the Grendelpoort) and part of the city walls.
In the years 1923-1930 a consolidation of the dilapidated castle remains followed. The current owner, the Valkenburg Castle Foundation, has existed since 1924 and aims to preserve the castle ruins and the accompanying Velvet Cave for posterity and to keep both monuments safe and accessible. The castle ruins were restored again in 1953.
From the 1950s onwards, mass tourism to Valkenburg boomed. The castle ruins and the historic city center of Valkenburg suffered greatly from intensive use. From the 1980s onwards the flow of visitors decreased somewhat."
(
visit link)