Gotiek in Friesland
De volgende delen van de tekst werden overgenomen uit het document: Monumenten in Nederland - Fryslan (dialect voor Friesland.)
In het document wordt vooral gesproken over kerken als het gaat over de gotische stijl maar er worden een paar gebouwen in deze provincie genoemd waaronder het Martena huis.
Ook leerde ik dat er een gotische stijl bestaat die baksteen gotiek heet, ik had er nog nooit over gehoord..
Deze stijl komt vooral voor in de Noord Europese landen.
"....
In de steden leidde de welvaart in de 15de eeuw tot de vernieuwing van de bestaande romaanse kerken tot forse gotische kerken. De driebeukige Martinikerk te Franeker kreeg als enige in Friesland een kooromgang.
...
De overgang naar de gotiek wordt gevormd door de laat-13de-eeuwse Jacobijnerkerk te Leeuwarden en de Broederenkerk te Bolsward. Bij de tussen 1281 en 1313 gebouwde kerk van Bolsward beperkt de versiering zich tot de westgevel, die is voorzien van met spitsboogvensters en klimmende spitsboognissen.
...
Opvallend is het gebruik van afwisselend gele en rode lagen baksteen bij de kerk te Minnertsga. Dit gebruik weerspiegelt zich in enkele profane gotische gebouwen, zoals het Martenahuis te Franeker.
Het behoort tot één de best bewaarde voorbeelden van niet-kerkelijke baksteengotiek in de noordelijke Nederlanden"
(
visit link)
Baksteengotiek is een stijl binnen de gotische architectuur die zich met name kenmerkt door:
het ontbreken van, in vele, maar niet alle gebouwen in alle regio's, architectonische beeldhouwkunst, die in andere gotische stijlen uitbundig aanwezig is.
veelvuldig toepassing van creatieve indelingen van muren, steenverbanden, opgebouwde ornamenten en afwisseling van steenkleuren en pleisterwerk.
De stijl komt veel voor in het noorden van Europa en met name in Noord-Duitsland, de Benelux-landen en de landen aan de Oostzee, waar geen natuurlijke steensoorten voorhanden zijn. De gebouwen zijn opgetrokken uit baksteen. Veel gebouwen in deze stijl zijn te vinden in Denemarken, Finland, Nederland, België"
(
visit link)
Het gebouw is een rijksmonument daaruit is de volgende tekst overgenomen:
"Laat middeleeuws onderkelderd gebouw op L-vormig grondplan met traptoren in de hoek. Beide vleugels gedekt door zadeldaken tussen topgevels waarin de vensternissen geprofileerd zijn.
Kleine ronde schoorstenen in top van de gevels. De toren steekt met een verdieping boven deze daken uit.
De gevels van het gebouw bestaan uit afwisselende lage rode en gele baksteen, waarin geprofileerde vensternissen.
Aan de straatzijde ingangspartij, XVIIId-XIX A.
Boven de toreningang gebeeldhouwd dubbel wapen en beeldnis.
Inwendig beganegrond een zaal met geschilderd behang en plafond.
Stucschouw met panelen terzijde, XIXa.
In de burgemeesterskamer schouwbetimmering in 18e eeuwse trant. In een venster op de verdieping kleine gebrandschilderde ruit uit 1609 in herinnering aan de doop van Wessel van Martena in 1317."
(
visit link)
Eng
Gothic in Friesland
The following parts of the text were taken from the document: Monuments in the Netherlands - Fryslan (dialect for Fryslân.)
The document mainly talks about churches when it comes to the Gothic style, but a few buildings in this province are mentioned, including the Martena house.
Also because I think there is a Gothic style called Brick Gothic, I had never heard about it...
This style is mainly found in Northern European countries.
"....
Prosperity flowed in the cities in the 15th century until the existing Romanesque churches were renovated into large Gothic churches. The three-aisled Martini Church in Franeker was the only one in Friesland to have an ambulatory.
...
The transition to the Gothic is formed by the late 13th-century Jacobijnerkerk in Leeuwarden and the Broederenkerk in Bolsward. In the church of Bolsward, built between 1281 and 1313, the decoration is limited to the west facade, which has pointed arch windows and climbing pointed arch niches.
...
The use of alternating yellow and red layers of brick at the church in Minnertsga is striking. This use is repeated in some profane Gothic buildings, such as the Martenahuis in Franeker.
It is one of the best valuable examples of non-ecclesiastical Brick Gothic in the Netherlands."
(
visit link)
Brick Gothic is a style within Gothic architecture that is characterized by:
The absence of, in many, but not all buildings in all regions, architectural sculpture, which is abundant in other Gothic styles.
Usually application of creative layouts of walls, stone bonds, defective ornaments and alternation of stone colors and plasterwork.
The style is common in the north of Europe and especially in Northern Germany, the Benelux countries and the countries on the Baltic Sea, where no natural stone types are available. The buildings are made of brick. Many buildings in this style can be found in Denmark, Finland, Netherlands, Belgium"
(
visit link)
The building is a national monument, from which comes the following text:
"Late medieval basement building on an L-shaped floor plan with a stair tower in the corner. Both wings covered by gable roofs between gables in which the window niches are profiled.
Small round chimneys at the top of the facades. The tower rises above these roofs by one floor.
The facades of the building consist of alternating low red and yellow brick, with profiled window niches.
On the street side entrance, XVIIId-XIX A.
Above the tower entrance sculpted double coat of arms and statue niche.
Internal ground floor a room with painted wallpaper and ceiling.
Plaster fireplace with panels on the side, XIXa.
In the mayor's room, mantelpiece in 18th century style. In a window on the first floor there is a small stained glass window from 1609 in memory of the baptism of Wessel van Martena in 1317."
(
visit link)