"Château St. Gerlach, voorheen Klooster St. Gerlach of Sint-Gerlachusstift, ligt in het Limburgse kerkdorp Houthem (gemeente Valkenburg aan de Geul) in het Geuldal naast Ingendael. Het is oorspronkelijk in de twaalfde eeuw gebouwd als klooster van norbertijnen en functioneerde vanaf de veertiende eeuw tot de opheffing in 1795 als stift voor adellijke vrouwen. In de negentiende eeuw werd het klooster omgebouwd tot kasteelachtig landhuis."
(
visit link)
"De Sint-Gerlachuskerk is een kerkgebouw in de Zuid-Limburgse plaats Houthem-Sint Gerlach in de Nederlandse gemeente Valkenburg aan de Geul. De aan de heilige Gerlachus van Houthem gewijde parochiekerk was oorspronkelijk de kloosterkerk van een norbertinessenklooster, een adellijk stift waarvan nog grote delen bewaard gebleven zijn (château St. Gerlach). Het barokke kerkgebouw met voor Nederland unieke frescoschilderingen is een rijksmonument en behoort tot de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990.
Geschiedenis
Houthem werd voor het eerst schriftelijk vermeld in een oorkonde uit 1096, maar bestond vermoedelijk al eerder. In de twaalfde eeuw leefde hier de kluizenaar Gerlachus van Houthem, die rond 1164 overleed. Zijn graf trok veel bedevaartgangers en nog in diezelfde eeuw werd in de nabijheid ervan een klooster van norbertijnen gesticht. Dit dubbelklooster werd aanvankelijk door mannen en vrouwen bewoond, maar ontwikkelde zich uiteindelijk tot een adellijk vrouwenstift.
In de vroege 18e eeuw werden zowel het klooster als de kerk ingrijpend vernieuwd. De kerk werd geheel herbouwd en is thans een voorbeeld van de in Nederland weinig voorkomende laat-barok. Het interieur werd rond 1750 beschilderd door de Zuid-Duitser Johann Adam Schöpf, die als hofschilder in dienst was van de kunstminnende Keulse keurvorst en aartsbisschop Clemens August van Beieren. De norbertinessen bleven het klooster bewonen tot aan het Verdrag van Fontainebleau, toen Houthem en omgeving werd overgeheveld van de Oostenrijkse Nederlanden naar de Republiek der Verenigde Nederlanden. De zusters namen in 1785 bij hun vertrek alle relikwieën en een deel van het meubilair (onder andere het splinternieuwe kerkorgel) mee naar het Kartuizersklooster in Roermond. Via de basiliek van Meerssen kwamen in 1841 een deel van de kostbaarheden weer in het bezit van de kerk.
In de Franse tijd stond het complex geruime tijd leeg, totdat het door de Fransen aan de meest biedende werd verkocht. Het klooster veranderde in een adellijk woonhuis..."
(
visit link)
(
visit link)
Eng
"Château St. Gerlach, formerly Klooster St. Gerlach or Sint-Gerlachusstift, is located in the Limburg church village of Houthem (municipality of Valkenburg aan de Geul) in the Geul valley next to Ingendael. It was originally built in the twelfth century as a monastery of Premonstratensians and functioned from the fourteenth century until its closure in 1795 as a convent for noble women. In the nineteenth century, the monastery was converted into a castle-like country house."
(
visit link)
"The Sint-Gerlachuskerk is a church building in the South Limburg town of Houthem-Sint Gerlach in the Dutch municipality of Valkenburg aan de Geul. The parish church dedicated to Saint Gerlachus of Houthem was originally the monastery church of a Norbertine monastery, a noble monastery of which large parts have been preserved (Château St. Gerlach). The Baroque church building with fresco paintings unique to the Netherlands is a national monument and is one of the 'Top 100 of the National Monuments Service' from 1990.
History
Houthem was first mentioned in writing in a charter from 1096, but probably existed earlier. In the twelfth century the hermit Gerlachus van Houthem lived here, who died around 1164. His grave attracted many pilgrims and in the same century a Premonstratensian monastery was founded nearby. This double monastery was initially inhabited by men and women, but eventually developed into a noble women's monastery.
In the early 18th century, both the monastery and the church were extensively renovated. The church was completely rebuilt and is now an example of the late Baroque, which is rare in the Netherlands. The interior was painted around 1750 by the South German Johann Adam Schöpf, who was employed as a court painter by the art-loving Cologne Elector and Archbishop Clemens August of Bavaria. The Premonstratensians continued to inhabit the monastery until the Treaty of Fontainebleau, when Houthem and its surroundings were transferred from the Austrian Netherlands to the Republic of the United Netherlands. When the sisters left in 1785, they took all the relics and some of the furniture (including the brand new church organ) with them to the Carthusian monastery in Roermond. In 1841, some of the valuables came back into the possession of the church via the basilica of Meerssen.
During the French period, the complex stood empty for quite some time, until it was sold by the French to the highest bidder. The monastery turned into a noble residence. In 1808, the new owners, the Schoenmaeckers family, had the church temporarily restored and then transferred it to the municipality of Houthem..."
(
visit link)
(
visit link)